Het advies van de commissie-Van Aartsen om het slappe milieutoezicht te centraliseren, verdwijnt diep in een la. Staatssecretaris Heijnen vindt de voorstellen te ver gaan. Gemeenten kunnen opgelucht ademhalen.
De 29 omgevingsdiensten in ons land zouden niet onafhankelijk genoeg zijn. Ze missen capaciteit en deskundigheid om milieu-incidenten het hoofd te bieden, aldus de commissie. Gemeenten kunnen volgens Van Aartsen nu te sterk hun stempel drukken op de omgevingsdiensten, met hun verantwoordelijkheid voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH).
Advies niet gevolgd
Maar in de langverwachte reactie van het kabinet schuift staatssecretaris Heijnen het advies grotendeels opzij. Ze vindt de voorstellen te ver gaan en is op dit moment niet van plan verantwoordelijkheid bij provincies en gemeenten weg te halen.
Dergelijke ingrepen conflicteren met het interbestuurlijk toezicht en doorkruisen bestaande bestuurlijke afspraken, schrijft ze in haar Kamerbrief. Het versterken van de positie van de directeur van de Omgevingsdienst is bovendien ‘juridisch te complex’.
In plaats van het toezicht op de omgevingsdiensten naar het Rijk halen, wil Heijnen het bestaande toezicht via de gemeenteraad en provinciale staten versterken. Zo heeft de staatssecretaris de opzet van het zogenoemde “horizontaal toezicht” in maart nog eens uiteengezet in een zogenoemd positionpaper voor gemeentebestuurders en raadsleden.
Lokale betrokkenheid
Gemeenten lijken zo opgelucht te kunnen ademhalen. De VNG benadrukte eerder dat de huidige grote betrokkenheid van gemeenten bij het VTH-stelsel terecht is. Gemeenten weten immers wat er lokaal speelt.
Het advies van Van Aartsen zou te veel focussen op milieu-incidenten en eraan voorbijgaan dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor een verscheidenheid aan bedrijven, waar vaak andere, maar samenhangende problematiek speelt.
Zo zouden milieu-incidenten vaak ontstaan door sociale problemen. Denk aan een ondernemer die door een geschil met omwonenden of privéproblemen zijn bedrijf laat versloffen. Zoiets vergt een andere aanpak, die het lokaal gezag op het lijf is geschreven, redeneert de VNG.
Van Aartsen teleurgesteld
Van Aartsen zag de bui al hangen na een gesprek met staatssecretaris Heijnen en is teleurgesteld over het lot van zijn advies. Dat maakte hij duidelijk op een bijeenkomst van beroepsvereniging Vide van toezicht professionals. ‘Mij slaat de schrik om het hart, als ik zie welke governance men heeft gekozen.’
Volgens de VVD’er toont zijn rapport de urgentie meer dan voldoende aan. Maar de wil om problemen echt aan te pakken ontbreekt. ‘Terwijl het nú moet gebeuren. We kunnen uitstekend polderen, maar daar moeten we in dit dossier mee stoppen. Leiderschap en harde keuzes zijn nodig, anders komen we niet verder,’ aldus Van Aartsen.
Lees meer in het bericht van gemeente.nu,
Meer weten over vergunningverlening of de oplossingen voor omgevingsdiensten en samenwerkingen met gemeenten? Zoek ons dan op!
