Op 6 juni 2018 is er een initiatiefwetsvoorstel ingediend door Tweede Kamerlid Ziengs (VVD) waarmee de mogelijkheid tot het inzetten van mengformules zou worden verruimd1. Naar aanleiding van het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State (hierna: Afdeling advisering) heeft initiatiefnemer zijn wetsvoorstel aangepast. Op 15 juni 2020 zijn het gewijzigde wetsvoorstel2 en de bijbehorende gewijzigde memorie van toelichting3 bekend gemaakt.
Beschrijving wetsvoorstel
Het doel van de initiatiefnemer is het aantrekkelijker maken van winkelstraten en binnensteden voor consumenten. Winkels en horecagelegenheden zijn een belangrijke factor voor de aantrekkelijkheid, leefbaarheid en vitaliteit van steden en dorpen. Door demografische, economische en technologische ontwikkelingen is de wens van de consument volgens initiatiefnemer veranderd; winkelen wordt steeds meer een beleving. Volgens de initiatiefnemer is het daarom nodig om mengformules toe te staan, zodat bijvoorbeeld horecabedrijven als nevenactiviteit detailhandel kunnen uitoefenen, en in kapsalons als nevenactiviteit alcohol kan worden geschonken. In het wetsvoorstel worden daarom de definities van horecabedrijf en slijtersbedrijf in de Drank- en Horecawet (hierna: DHw) aangepast en worden twee nieuwe begrippen, te weten gemengd kleinhandelsbedrijf en gemengd ambachtsbedrijf, in de DHw geïntroduceerd. Door die verruimde definities kunnen voor meer activiteiten een DHw-vergunning worden verleend. Ter bescherming van de volksgezondheid en openbare orde zal een algemene maatregel van bestuur worden vastgesteld waarin voorwaarden worden gesteld aan die DHw-vergunningen voor mengvormen.
Wat betekent dit voor gemeenten?
Het wetsvoorstel heeft verschillende implicaties voor gemeente; regels moeten worden aangepast, ede verordenende bevoegdheid van de gemeenteraad, vergunningverlening en toezicht & handhaving.
Aanpassen regelgeving
De gemeenteraad krijgt in dit wetsvoorstel de bevoegdheid om in de gemeentelijke verordening regels te stellen over de verlening van vergunningen voor het toepassen van mengformules4. De gemeente kan ook besluiten om het aantal te verlenen vergunningen te maximeren en er zo een zogenoemde schaarse vergunning van te maken; dit kan zelfs op wijkniveau worden gereguleerd. Dit betekent dat de gemeenteraad aan zet is als dit wetsvoorstel wordt aangenomen. Let op: er zijn geen aanvullende weigeringsgronden opgenomen in de DHw. Indien een gemeente het onwenselijk vindt om op bepaalde locaties mengformules toe te staan, dan moet de gemeenteraad van de bevoegdheid uit artikel 25a0 gebruik maken en dit in de plaatselijke verordening regelen. Mogelijk moeten ook bestemmingsplannen worden aangepast indien de gemeenteraad wil meewerken aan de verruimde mogelijkheden. In verscheidene bestemmingsplannen wordt aan locaties ofwel een horecabestemming, ofwel een detailhandelsbestemming toegekend.
Vergunningverlening
Wanneer dit wetsvoorstel zou worden aangenomen, kunnen er voor meer activiteiten een DHw-vergunning worden aangevraagd. Dit kan leiden tot een toename aan vergunningaanvragen bij de gemeente. Bestaande horeca- en slijterijbedrijven die gebruik willen maken van de verruimde mogelijkheden, moeten hun bestaande DHw-vergunning daarop laten aanpassen. Winkels en dienstverleners die als nevenactiviteit alcohol willen schenken, moeten daarvoor een DHw-vergunning aanvragen.
Toezicht & handhaving
Wanneer meer DHw-vergunningen worden verleend, zal ook meer toezicht moeten worden gehouden op het verstrekken van alcohol. Toezichthouders moeten daarbij extra scherp zijn op welke ondernemingen voor welke hoofd- en nevenactiviteiten over een vergunning beschikken. In het huidige stelsel is het duidelijk voor een toezichthouder dat bijvoorbeeld een drogist of kledingzaak geen alcohol mag verstrekken. Met de verruimde mogelijkheden zal de toezichthouder per geval moeten nagaan of er een vergunning is verleend voor een mengformule/nevenactiviteit. Gaat het om één of enkele bedrijven, dan is dat nog wel te overzien; wanneer echter veel bedrijven een mengformule gaan toepassen, vergt dit extra inspanningen om het overzicht daarop te bewaren.
En nu?
Het wetsvoorstel is op maandag 15 juni 2020 ingediend in de Tweede Kamer. Dit onderwerp moet nog worden geagendeerd en besproken door de Tweede Kamer. Vervolgens moet het voorstel, als de Tweede Kamer ermee instemt, worden goedgekeurd door de Eerste Kamer. Het kan dus nog wel even duren voordat er in de praktijk iets verandert. MB-ALL houdt de ontwikkelingen op dit gebied voor u in de gaten.
Kamerstukken II 2017-2018, 34961, nr. 2.
Kamerstukken II 2019-2020, 34961, nr. 6.
Kamerstukken II 2019-2020, 34961, nr. 7.
Deze bevoegdheid volgt uit het voorgestelde artikel 25a0 DHw.
